كه حضرت حق است راه مى يابد
كه در هيچ منزلى از منازل راه نايستد
زيرا ايستادن در هر مرتبۀ خاص،
هر چند مقامى بلند باشد،
باز توقف در حدود
و زندانى شدن
در چهارچوب "مقام معلوم" است كه شأن فرشتگى است
و انسان در معراج به سوى واحد
بايد از معدن و نبات و حيوان
و ديو و شيطان
و فرشتگان و كروبيان بگذرد
و اگر در منزلى بايستند،
آفرينش را از دريچه همان منزل بيند
و از همان سخن گويد
كه با نگاه واقفان در منازل ديگر متفاوت است،
و ای بسا که با ایشان در ستیز آید.

اما اگر عارف بعد از رهايى از اوصاف بهيمى و شيطانى
و گذار از مراتب فرشتگان و كروبيان
در منزل پايان غبار غير از دامن خويش بيفشاند
و چار تکبیر زند یکسره بر هرچه که هست،
به حريم وحدت راه مى يابد و آنجا:

نماند در ميانه هيچ تمييز
شود معروف و عارف جمله يك چيز 
گلشن راز

چنين عارفى كه با معروف وحدت يافته است
مى تواند از معروف سخن گويد
زيرا تنها او داند كه او كيست 
و به گفته مولانا:
عقل گردى عقل را يابى كمال
عشق گردى عشق را بينى جمال 
ديدن هر چيز را شرط است اين
شو قيامت شو قيامت را ببين

برگرفته از کتاب "مقالات"
به قلم حسین الهی قمشه ای
نقاشي اثر حبيب الله ساوجي

شما همچنین مانند فصلها هستید،
و هر چند در زمستان، بهارتان را انکار می کنید،
اما بهار خفته تان خواب آلود لبخند می زند و نمی رنجد.
و گمان مکنید که این سخنان برای دلگرمی شماست 
تا با یکدیگر بگویید،"او خوبی های ما را ستایش کرد، او جز خوبی های ما را ندید".
من تنها آنچه را که در ضمیر شما پنهان است به کلمات آورده ام .
و دانش کلمات چیزی جز سایه ای از دانش بی کلام نیست؟
اندیشه های شما و کلمات من همه امواجی هستند 
از یک حافظه ی سر به مهر که دفتر دیروزهای ما را کتابت می کنند
و خاطرۀ آن روزگاران کهن که سرزمین نه ما را می شناخت و نه خود را،
و آن شبها که زمین سراسر توده ای آشفته و در هم بود، همه در آن ثبت است.
برگرفته از کتاب "پیامبر"
اثر جبران خلیل جبران
ترجمۀ حسین الهی قمشه ای
نقاشی اثر کلود مونه

و آنچه را به ضرورت نیاز یا تنها برای شادی و نشاط ساخته اید نیز با خود ببرید
(و هیچ نگران بلندیها و کوتاهی ها نباشید)
زیرا شما نمی توانید حتی در رویای روزانه خویش به مقامی برتر از پیروزیهایتان نایل شوید
و نه می توانید به پایه ای پایین تر از شکستهایتان فرو افتید.
و نیز چون به معبد روید همۀ آدمیان را با خود ببرید،
زیرا شما در پرستش خویش به مرتبه ای برتر از امیدهای آنان پرواز نتوانید کرد
.و نه می توانید در حقارت و خواری به نقطه ای فروتر از یأس آنان درافتید
و اگر می خواهید خدا را بشناسید، به حل هزار معما نپردازید،
بلکه در اطراف خود نظر کنید و او را ببینید که با کودکان شما سرگرم بازی است.
و به آسمان نظر کنید و او را مشاهده کنید که برابرتان راه می رود
و با رعد و برق دستهای خود را دراز می کند و با باران از آسمان به زمین می آید.
او را خواهید دید که در گلها لبخند می زند
و دستهای خود را در شاخه های درختان برای شما تکان می دهد.
برگرفته از کتاب "پیامبر"
اثر جبران خلیل جبران
ترجمۀ حسین الهی قمشه ای

و از مضمون آیه چنین برمی آید که مشیت خداوند در نظام کل آن نیست که
همگی مردمان به مقام و مرتبۀ ایمان راه یابند
بلکه بسیاری همچنان منکر و جاهل باقی می مانند زیرا نظام این عالم بر غفلت است.
به گفته مولانا: 
اُستُنِ این عالم ای جان غفلت است
هوشیاری این جهان را آفت است
و خداوند نخواسته است که به اجبار و اکراه دینی را بر مردم تحمیل کند
بلکه هر رسولی سفیری است از جانب او که برو و مردمان را به سوی من دعوت کن،
خواه اجابت کنند یا نکنند "انّا هَدَیناهُ السَّبیل إمّا شاکراً إمّا کفورا" (انسان: 3 )
برگرفته از کتاب "در صحبت قرآن"
به قلم حسین الهی قمشه ای

زیرا ممکن است پاسخ آن سؤال که می کنید شما را خوش نیاید.
در قرآن (مائده: 101) آمده است که:
"از چیزهایی مپرسید که اگر آشکار شود شما را مکروه آید"
و به خصوص از شغل جاسوسی حذر کنید
زیرا جاسوسی تجاوز به حقوق دیگران است
و اعتماد عمومی و به دنبال آن دوستی
و مودّت را در جامعه از میان می برد
و هر لحظه شخص را نگران می کند
که در مقابلش دیو است یا انسان؟ دجال است یا مسیح؟
برگرفته از کتاب "در صحبت قرآن"
به قلم حسین الهی قمشه ای

ناگهان به همه جرمهای خود اعتراف می کنند
زیرا جنایت هرچند که زبان ندارد،
خود در لحظه های حساس
با زبانی معجزه آسا ناگهان به گفتار می آید. 
ویلیام شکسپیر
"Confession"
I have heard
That guilty creatures sitting at a play
Have by the very cunning of the scene
Been struck so to the soul that presently
They have proclaim'd their malefactions;
For murder, though it have no tongue, will speak
With most miraculous organ.
William Shakespeare
ادگار آلن پو، شاعر و داستان سرای عارف پیشه آمریکایی
Tell-Tale Heart در داستان کوتاهی با عنوان
یعنی "قلبِ سخن چین" این سخن شکسپیر را
به شیوه هیجان انگیز خویش پرورانده است.
ترجمه این داستان همراه داستانهای دیگر
آلن پو به زبان فارسی عرضه شده است.
شعر از ویلیام شکسپیر
ترجمه و توضیح: حسین الهی قمشه ای
Daniel Maclise تصویر اثر 
www.drelahighomshei.com

با دل خونین خویش گفتم
کار خداوند همه نیکوست
اگر بتوانم یک دل و یک جهت روی در او کنم
این ساعات ملالت بار
و این روزهای محنت و ناکامی
و این شبهای سیاه ِ غم آلود
هیچ یک بی ثمر نخواهد بود
بلکه خواهم توانست که تاب آورم زخم را به شکیبایی
و بدل کنم رنج را به توان و پایداری
و بلا و محنت را به قداست و پاکی. 
خدای من
اگر مرا بار دیگر زندگی بخشی
در آن زندگی دوم نیز، بیش از پیش، فروتن و افتاده خواهم بود
و داناتر و نیرومندتر در کشمکش هستی
و آماده تر برای توکل بر تو. 
پیمان من با تو این است
اگرچه مرگ خود بر در ایستاده باشد. 
اما ای آفریدگار، سرنوشت من هرچه باشد
بگذار اکنون به عبادت تو مشغول باشم.
آن برونته
"Last Lines" 
I hoped, that with the brave and strong
My portioned task might lie
To toil amid the busy throng
With purpose pure and high
But God has fixed another part
And He has fixed it well
I said so with my bleeding heart
When first the anguish fell
A dreadful darkness closes in
On my bewildered mind
Oh, let me suffer and not sin
Be tortured, yet resigned
Shall I with joy thy blessings share
And not endure their loss?
Or hope the martyr's crown to wear
And cast away the cross?
Thou, God, hast taken our delight
Our treasured hope away
Thou bidst us now weep through the night
And sorrow through the day
These weary hours will not be lost,
These days of misery
These nights of darkness, anguish-tost
Can I but turn to Thee
Weak and weary though I lie
Crushed with sorrow, worn with pain
I may lift to Heaven mine eye
And strive to labour not in vain
That inward strife against the sins
That ever wait on suffering
To strike whatever first begins
Each ill that would corruption bring
That secret labour to sustain
With humble patience every blow
To gather fortitude from pain
And hope and holiness from woe
Thus let me serve Thee from my heart
Whate'er may be my written fate
Whether thus early to depart
Or yet a while to wait
If thou shouldst bring me back to life
More humbled I should be
More wise, more strengthened for the strife
More apt to lean on Thee
Should death be standing at the gate
Thus should I keep my vow
But, Lord! whatever be my fate
Oh, let me serve Thee now!
Anne Bronte
برگرفته از کتاب "در قلمرو زرین" 
شعر از آن برونته
ترجمه و تلخیص: حسین الهی قمشه ای
پرتره آن برونته توسط شارلوت برونته